آلرژی غذایی در کودکان

منظور از عدم تحمل غذا بروز علائمی در واکنش به یک غذای خاص یا یکی از اجزای آن است. عدم تحمل غذا با حساسیت غذایی  که واکنشی منفی و نادر به غذا در اثر پاسخ نامناسب دستگاه ایمنی بدن است فرق دارد. برخی انواع شایع این اختلال ذیلا تشریح شده است . اگر احتمال می دهید کودکتان این اختلال را دارد با او را نزد پزشک ببرید شیرخواران را ظرف 24 ساعت از بروز علائم باید نزد پزشک برد.
پروتئین شیر گاو
بسیاری از کودکان پروتئین شیرگاو را تحمل نمیکنند. علت آن معلوم نیست اما این مشکل ابتدا در سال اول تولد بین یک هفته تا چند ماه پس از اولین باری که به کودک شیر گاو داده میشود بروز میکند. تا 3 سالگی معمولا عدم تحمل پروتئین شیرگاو از بین می رود.
جانشین های شیر
به کودکان زیر یک سال که پروتئین شیر گاو را تحمل نمیکنند میتوان یک ماده ی جانشین شیر داد همچون ترکیبی که از تجزیه ی پروتئین شیر گاو به اجزای کوچک تر و قابل جذب تر تهیه میشود.
علائم
علئم عدم تحمل که به فاصله ی کوتاهی پس از نوشیدن شیر بروز میکند اسهال و استفراغ است.
پزشک چه کاری ممکن است انجام دهد؟
اگر پزشک مشکوک به این شود که کودک به عدم تحمل پروتئین شیرگاو مبتلاست توصیه خواهدکرد که به مدت دو هفته همه ی مواد حاوی شیرگاو را از رژیم غذایی کودک حذف کنید. اگر علائم مربوطه از بین رفت به کودک مقدار کمی شیر گاو به صورت آزمایشی تحت نظارت پزشک داده خواهد شد. اگر علائم بازگردد تشخیص عدم تحمل پروتئین شیرگاو داده می شود.
چه کمکی میتوانم بکنم؟
باید تحت نظارت یک متخصص رژیم غذایی به کودک خود رژیم غذایی عادی از محصولات حاوی شیر گاو بدهید. کودکان زیر یک سال ممکن است به یک ماده ی جانشین شیر نیاز داشته باشند. امتحان شیرگاو هر 3 ماه یک بار تکرار می شود تا اینکه کودک دیگر واکنش منفی نسبت به پروتئین آن نشان ندهد. سپس میتوان مقدار شیر را به تدریج افزایش داد.
لاکتوز و ساکروز
کودکان گاهی قند لاکتوز (موجود در شیر) یا ساکروز ( موجود در بسیاری از میوه ها) را تحمل نمیکنند.
علت چیست؟
علت عدم تحمل لاکتوز یا ساکروز عدم وجود آنزیم تجزیه کننده ی آن در روده ی کوچک است. هر دو نوع عدم تحمل گاهی به عنوان یکی از عوارض یک بیماری عفونی یا یک بیماری روده ای دیگر همچون بیماری سلیاک بروز می کند. برخی کودکان مبتلا به عدم تحمل پروتئین شیرگاو به عدم تحمل لاکتوز نیز مبتلا هستند.
عدم تحمل دائمی لاکتوز با منشاء ژنتیکی در آفریقا و آسیایی تبارها شایع است. در این نوع از اختلال مذکور کودکان تا 2 یا 3 سالگی مقدار نامحدودی شیر را تحمل میکنند اما در سنین بالاتر پس از صرف مقدار کمی شیر دچار اسهال میشوند. عدم تحمل ساکروز نیز گاهی به صورت یک اختلال موروثی و دائمی رخ می دهد.
علائم
علائم احتمالی که به فاصله ی کوتاهی پس از نوشیدن شیر یا خوردن غذاهای حاوی لاکتوز یا ساکروز بروز میکند اسهال و استفراغ میباشد.
پزشک چه کاری ممکن است انجام دهد؟
برای تشخیص مقداری لاکتوز یا ساکروز در آب به کودک داده می شود . سپس مدفوغ او بررسی میشود تا معلوم شود که مقدار بیش از حد طبیعی از قندهای مذکور بدون جذب از روده ها عبور کرده و دفع شده است یا خیر.
اگر کودک شما دچار عدم تحمل لاکتوز باشد یک متخصص رژیم غذایی میتواند رژیم غذایی عاری از لاکتوز برای او طراحی کند. شیر نباید در رژیم غذایی کودک وجود داشته باشد اما شاید کودک بتواند فرآورده های تخمیر شده ی شیر همچون ماست را تحمل کند. برای عدم تحمل ساکروز نیز رژیم غذایی عاری از ساکروز تجویز میشود.
عدم تحمل غذاهای خاص
غذاهای غیر از شیر که عدم تحمل آنها در کودکان شایع است شامل ماهی ، تخم مرغ و آجیل میشود. علت بروز عدم تحمل یک غذای خاص معلوم نیست.
علائم
علائم احتمالی که به فاصله ی کوتاهی پس از خوردن غذای مربوط بروز میکنند عبارت اند از : اسهال و درد شکم و استفراغ.
پزشک چه کاری ممکن است انجام دهد؟
پزشک کودک را معاینه میکند و ممکن است آزمایش هایی را برای اطمینان از تشخیص انجام دهد. ممکن است به کودک رژیم غذایی بدون شیر داده شود تا معلوم شود که ناراحتی او عدم تحمل پروتئین شیرگاو یا لاکتوز است یا خیر. اگر با این رژیم غذایی هنوز علائم باقی باشد با دو روش میتوان دریافت که عدم تحمل نسبت به غذای خاص دیگری وجود دارد یا خیر.
روش اول: کودک را تحت نظارت دقیق پزشکی قرار می دهند. مدتی غذای مشکوک را به می دهند و مجددا مدتی نمیدهند علائم در دو دوره مقایسه میشود.
روش دوم : کودک را تحت رژیم غذایی با چند غذای معدود قرار میدهند که کمترین احتمال عدم تحمل در مورد آنها می رود. معمولا ظرف 2 هفته علائم متوقف میشود. سپس هر 3 روز یک غذا اضافه میکنند تا زمانی که یک غذای خاص علائم را به وجود آورد.
در بسیاری از کودکان هیچ علت خاصی را برای علائم نمیتوان یافت. اما اغلب با رژیم غذایی غذاهای معدود (بالا) مشکل از بین میرود. در بقیه ی کودکان نیز حذف یک الی سه غذا موجب از بین رفتن علائم میشود. در بیشتر کودکان با بالا رفتن سن مشکل عدم تحمل غذا از بین می رود.

منبع : کتاب همه کودکان سالم اند اگر...